Tại sao phụ nữ lại có kinh nguyệt và thấy đau bụng vào những ngày “đèn đỏ”, sao nhiều chị em lấy chồng xong là khỏi đau bụng kinh… là những thắc mắc phổ biến, kiến thức cơ bản bạn cần phải biết. Sau đây bác sỹ Lê Thúy Tươi sẽ giải đáp các thắc mắc liên quan đến hiện tượng kinh nguyệt này.
Kinh nguyệt là gì?
Khi bạn dậy thì, bạn từ một bé gái ngây thơ biến thành thiếu nữ. Đó là do buồng trứng bắt đầu hoạt động, bài tiết hoóc môn, tác động vào lớp lót bên trong niêm mạc tử cung (gọi là nội mạc) để chúng biến đổi theo kiểu trồi lên, sụp xuống. Sự biến đổi nội tiết này làm đứt mạch máu nơi đây khiến nội mạc tử cung không được nuôi dưỡng. Cơn co tử cung sẽ khiến nội mạc bong tróc và máu chảy ra ngoài lẫn những mảnh nội mạc.
Tại sao gọi là kinh nguyệt?
Kinh là máu và nguyệt là tháng. Bạn gái bình thường mỗi tháng có kinh một lần. Các nhà khoa học gọi từ lúc có kinh đến khi mãn kinh là “thời kỳ hoạt động sinh dục” của phụ nữ bởi có kinh là có thể có em bé và mãn kinh thì gần như hết trứng.
Tại sao phụ nữ lại có kinh?
Mỗi tháng ở buồng trứng có một nang trứng chín, lớp áo trong của nang sẽ tiết ra estrogen làm tái tạo và dầy nội mạc tử cung. Đến giữa chu kỳ, dưới ảnh hưởng của LH (Luteinizing Hormon) của tuyến yên, trứng thoát nang gọi là “rụng”, vỏ trứng chuyển sang màu vàng gọi là hoàng thể. Hoàng thể tiết progesteron tiếp tay với estrogen để nội mạc dầy lên, ứ nước và tiết dịch chứa glycogen.
Nội mạc tử cung dầy lên nhằm đón trứng đã thụ tinh về làm tổ. Nếu trứng không được thụ tinh thì nó teo lại, tan ra, còn hai hoóc môn thấy hết việc bèn không làm gì nữa. Nồng độ 2 hoóc môn trong máu giảm hẳn sẽ làm các mạch máu nuôi nội mạc tử cung co lại. Lúc đầu, chúng co giãn nhịp nhàng, sau co nhanh hơn rồi thít chặt như ta buộc sợi chỉ rồi đứt và một lượng máu chảy ra, đọng dưới nội mạc. Mấy ngày sau nội mạc suy dinh dưỡng bắt đầu bị bong tróc từng phần, cơn co tử cung sẽ giúp đẩy máu ra ngoài tạo kinh nguyệt.
Vậy là máu kinh rất sạch?
Nói chính xác là vô trùng bởi nó là máu chảy trong lòng mạch ra. Đây là điều khiến các bạn gái yên tâm bởi lâu nay vẫn có người cho rằng máu kinh là “dơ dáy”.
Tại sao máu kinh không đông?
Máu chảy ra rồi đọng dưới nội mạc tử cung. Ban đầu chúng đông lại, sau đó chừng một ngày, chất pasminogen trong máu sẽ làm tan cục máu đông, máu trở thành lỏng và chảy ra ngoài, vì thế bạn thấy máu kinh không đông.
Thế tại sao thỉnh thoảng vẫn có máu cục?
Đó là do những cục máu đông chưa đủ thời gian tan ra đã bị đẩy ra ngoài. Khi ấy bạn thấy bụng chướng và có những cơn đau bụng dưới rất rõ.
Vì sao con gái lại bị đau bụng khi có kinh?
Muốn tống máu ra ngoài thì cơ tử cung phải co lại. Lúc này chất prostaglandin xuất hiện và gây ra đau bụng kinh. Mỗi lần cơ tử cung co thì prostaglandin lại tiết ra thêm một chút.
Vậy tại sao có người đau nhiều, người đau ít?
Prostaglandin tiết ra thì phải có kẻ tiếp nhận. Những kẻ tiếp nhận ấy được gọi là chất cảm thụ đặc hiệu (receptor). Mức độ hoạt động của những chất cảm thụ đặc hiệu ở mỗi người khác nhau. Có người chúng rất khoái chí thì cái đau dữ dội. Ở người khác chất tiếp nhận hững hờ thì chỉ đau nhâm nhẩm mà thôi.
Thế thì tại sao ở cùng một người, có tháng đau nhiều lại có tháng đau ít?
Kinh nguyệt chịu ảnh hưởng của yếu tố tâm lý. Nếu bạn đang căng thẳng trong kỳ thi, trong mối quan hệ gia đình, bè bạn thì cũng là yếu tố thuận lợi để chất cảm thụ đặc hiệu nhạy hơn với prostaglandin và làm bạn đau hơn.
Có người nói cứ lấy chồng thì hết đau bụng kinh là sao?
Điều này cũng… hơi hơi đúng trong một số trường hợp. Chúng ta biết đứng gác cửa âm đạo có màng trinh. Gọi là “màng” nhưng nó không bít kín như các bạn lầm tưởng. Mỗi màng có từ 3-6 lỗ nhỏ cho máu kinh đi ra. Nếu bạn nào ra đời mà màng trinh chỉ có 1-2 lỗ bé tí thì khi có kinh cơ tử cung phải co thật mạnh mới đủ áp suất mà đẩy máu kinh ra ngoài. Co mạnh thì prostaglandin tiết ra nhiều và đau nhiều hơn. Khi bạn lập gia đình, quan hệ vợ chồng sẽ “khai thông” làm cho đường ra không bị bít nữa thì bạn hết đau thật.
Có người thấy kinh lần đầu đau bụng vật vã phải vào viện?
Có nhưng rất hiếm. Đó là những người có màng trinh bít kín, không có lỗ nào. Tử cung co nhưng máu không thoát ra ngoài. Khối máu kinh chừng 80-120 ml bị ứ lại gây đau kinh khủng như bà bầu đau đẻ và chỉ cần bác sĩ dùng đầu dao mổ rạch một đường nhỏ, máu có đường thoát là hết đau.
Có người sau khi lấy chồng, có con rồi mới bị đau bụng kinh và đau dữ lắm, là sao?
Trường hợp này phải gặp bác sĩ phụ khoa mới xác định rõ được. Có thể người này bị một bệnh gọi là “lạc nội mạc tử cung”. Những mảnh nội mạc như đã nói ở trên không theo máu kinh ra ngoài mà lại bị đẩy ngược lên buồng trứng, qua loa vòi rơi vào ổ bụng, có mảnh gắn vào bàng quang…
Khi nội mạc biến đổi trong chu kỳ kinh thì những mảnh đi lạc này cũng biến đổi như thế. Khi nội mạc chảy máu thì chúng cũng chảy máu nhưng máu không có đường thoát nên ứ lại gây đau. Khi hết kinh những chỗ đi lạc trở thành mô sẹo và chu kỳ sau lại thế. Những người bị lạc nội mạc tử cung mỗi khi có kinh là một cực hình. Họ phải gặp bác sĩ phụ khoa, các bác sĩ dùng laser đốt hết những mảnh lạc đó thì mới đỡ đau được.
Tại sao có người đau bụng kinh kèm theo tiêu chảy?
Chúng ta biết cơ trơn tử cung được điều hành bởi hệ thần kinh tự động. Khi cơ trơn tử cung được phát động “co”, ruột là “láng giềng gần” chịu luôn tác dụng cũng co bóp nhiều hơn nên bạn bị tiêu chảy chừng 3-4 lần trong ngày. Hết kinh lại hết tiêu chảy. Bạn nào hay lo lắng ưu phiền thường bị tình trạng này.
Tại sao có người lại đau đầu trong ngày hành kinh?
Prostaglandin là một chất nội tiết. Khi tiết ra nó chạy luôn vào máu và theo dòng máu đến toàn thân, lên đầu gây đau đầu, đến lưng gây đau lưng. Có bạn than đau toàn thân và trở nên khó tính khó nết vô cùng.
Có mấy loại đau bụng kinh?
Thường đau bụng kinh chia làm 2 loại: Đau bụng kinh nguyên phát gặp ở các bạn mới dậy thì. Đau bụng kinh thứ phát: sau 3 năm đau bụng mà không hết. Thứ phát có thể gặp nếu bạn bị viêm nhiễm âm ỷ ở tử cung do vệ sinh kinh nguyệt không đúng hoặc các chị có gia đình vệ sinh sau giao hợp không tốt hay bị nhiễm những bệnh lây qua đường tình dục.
Vậy khi bị đau bụng kinh có nên uống thuốc giảm đau?
Nên. Chúng ta tìm ra thủ phạm gây đau thì dùng thuốc mà “đánh” nó. Có bạn hỏi: uống vậy có sao không? Bạn có thể yên tâm, thuốc vào cơ thể, làm xong nhiệm vụ “đánh” prostaglandin thì qua gan, được gan liên hợp với một chất khác rồi thải ra ngoài bằng đường phân và nước tiểu.
Có cách nào như ăn kiêng mà đỡ đau không?
Có, nghiên cứu của các nhà dinh dưỡng cho thấy: bạn nào bị đau bụng kinh thì trước khi có kinh 7-10 ngày, bạn giảm ăn chất đạm, đường, chất béo, tăng rau xanh sẽ bớt đau. Tại sao vậy? Bởi nguyên liệu để tổng hợp prostaglandin ít đi thì chúng làm sao mà bài tiết nhiều được.
Nghe nói Omega 3 cũng tốt?
Omega 3 quả là có làm dịu, làm đỡ đau nếu trước khi có kinh 7 ngày bạn uống ngày 2 viên. Tuy nhiên nó làm giảm cảm giác chướng bụng thì đúng chứ đau dữ dội thì không thể chặn được.
Lại có người khuyên uống vitamin B6?
Theo các nhà khoa học Anh, nếu bạn uống mỗi ngày 100 mg vitamin B6 trước khi có kinh một tuần thì cái đau sẽ bớt dữ dội hơn.
Hà đã bình luận
E đang trong thời kỳ có kinh nguyệt được 3 ngày rồi nhưng vì do đi xa nên e mún ngừng lại kinh nguyệt giờ phải làm sao bác sĩ chỉ giúp e
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào em.
Vì em đã bị ra kinh rồi nên không có cách nào có thể chặn được ngày này lại. Mọi biện pháp dân gian hay các cách khác đều chưa được kiểm chứng do đó em không nên làm theo. Nhưng nếu em muốn rời ngày đèn đỏ sang một thời gian khác thì em có thể sử dụng sản phẩm thuốc tránh thai hàng ngày được nhiều bác sĩ chỉ định
Chúc em sức khỏe.
Nhi đã bình luận
Em năn nay 17t. Ngày 4-3 e và bạn trai e có quan hệ nhừng quan hệ buổi chiều. Trong buổi chiều đó quan hệ 3 lần rồi khi kết thúc quan hệ lần 3 e mới uống liền 1 viên tránh thai khẩn cấp dạng một viên. Liệu e có mang thai k ạ. vì e ngĩ thuốc sẽ k tác dụng vì e quan hệ 3 lần như thế..mong bác sĩ hiểu là trong buổi chiều quan hệ 3 lần ạ..1 lần cách nhau 1 tiếng.vậy e có mang thai k.mong bác sĩ trả lời nhanh giúp e ạ
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào em.
Trường hợp của em thì khả năng tránh thai của thuốc còn khoảng 70%-80% do thời gian em uống thuốc tránh thai so với lần quan hệ đầu tiên là 3 tiếng. Nếu 2 em quan hệ vào ngày an toàn ( xa ngày giữa chu kỳ kinh nguyệt của em) thì tỷ lệ tránh thai còn cao hơn vậy nên em không nên lo lắng quá. Nhưng nếu tháng này em thấy mình bị chậm kinh nguyệt nhiều hơn 7 ngày thì em nên dùng que thử thai để kiểm tra vì thuốc tránh thai không thể cho khả năng tránh thai 100% được.
Chúc em sức khỏe.
thu huong đã bình luận
cháu năm nay học lớp 6. cháu có kinh nguyệt đến nay đã hơn 1 tuần, lượng máu ra khá nhiều. Khi đi tiểu, nước tiểu có một ít máu. Hỏi cháu có làm sao không?
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào cháu.
Lượng kinh nguyệt cháu ra khá nhiều như vậy, đã kéo dài hơn 1 tuần thì gọi là cường kinh. Ngoài ra cháu còn thấy nước tiểu có dính máu thì cháu nên bảo cha mẹ đưa đi khám chuyên khoa phụ sản để tìm ra nguyên nhân vì để hiện tượng chảy máu kéo dài như vậy sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của cháu, có thể dẫn đến thiếu máu.
nguyễn thị quỳnh đã bình luận
e mới sinh em bé được gần 2 tháng đã có dấu hiệu có kinh nguyệt trở lại,đau bụng và rất khó chịu.em nghe các chị có kinh nghiệm nói phụ nữ sau sinh phải từ 3-6 tháng mới có kinh trở lại.em cảm thấy rất lo lắng,liệu em có vấn đề gì không ạ?.em mong bác sĩ trả lời giúp em.em xin cảm ơn ạ
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào em.
Việc bao lâu có kinh nguyệt trở lại sau khi sinh phụ thuộc vào việc bạn có cho con bú thường xuyên không. Nếu bạn cho con bú thường xuyên, đều đặn thì có thể sau 6 tháng hoặc lâu hơn bạn mới có kinh trở lại. Nhưng nếu bạn không cho con bú hoặc bú không thường xuyên thì việc có kinh có thể đến sớm hơn sau 3- 8 tuần. Nếu như sau 2 tháng bạn có kinh bình thường và không kèm thêm dấu hiệu bất thường nào khác thì bạn có thể yên tâm vì đây là điều hết sức bình thường.
Chúc bạn sức khỏe.
ngọc đã bình luận
Tháng trước e có kinh nguyệt 2 lần, cách nhau khoảng 1 tuần. Lần thứ 2 sau 2 ngày e có qh, cũng 1 ít tinh dịch vào(em nghỉ là ngày an toàn nên không uống thuốc). Đến tháng này em có dấu hiệu có kinh, nhưng đến giờ vẫn chưa có. Em mong bác sĩ trả lời giúp em.e cám ơn
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào bạn.
Bạn cho tôi hỏi bạn có thường xuyên bị kinh nguyệt gần nhau như vậy không? nếu thường xuyên kinh nguyệt của bạn bị như vậy thì khả năng bạn bị rối loạn kinh nguyệt và khi đó phương pháp tránh thai bằng xem ngày quan hệ trở nên không chính xác nhiều nữa. Một số dấu hiệu của có kinh như căng tức ngực, đau bụng dưới cũng có thể là dấu hiệu của có thai. Để chính xác nhất nếu đã qua 10 ngày quan hệ tính từ lần cuối cùng bạn nên mua que thử thai về để kiểm tra.
Chúc bạn sức khỏe.
Huyền đã bình luận
Chào bác sĩ! Năm nay e 21t từ lúc dậy thì thì kinh nguyệt của e ko đều? Lúc đầu thì vài tháng có 1 lần nhưng càng ngày thì thời gian càng lâu. Năm trước e có kinh và lượng máu kinh ra rất nhiều và cục máu to. E đi bác sĩ tư thì dc chích thuốc và uống thuốc điều trị trong 2 tháng. Sao đó e hết và thangsau thì có đúng ngày. Nhưng sau đó thì e ko bị cho tới bây giờ là 1 năm rồi và mấy ngày nay e bị thì lúc đầu máu ra ko nhìu rồi khoảng 3-4 ngày thì chỉ bị tước nhẹ nên e nghỉ là hết nhưng 1-2 ngày sau thì lại ra máu với lượng máu rất nhìu. Có khi chưa đầy 1h đã hết miếng bvs. E bị đau bụng rất dữ dội. Mong bác sĩ tư vấn và cho e hỏi là có ảnh hưởng tới việc sinh con sau này ko ạh. E chưa lập gđ và chưa từng quan hệ
Khang Nữ Đan đã bình luận
Chào bạn, biểu hiện của bạn có 3 khả năng xảy ra, 1 là u xơ tử cung, 2 là lạc nội mạc tử cung, 2 là kinh nguyệt bị chặn, tốt nhất bạn nên đi bệnh viện xét nghiệm để có kết quả chính xác nhất. Bạn đừng quá lo lắng, sẽ ảnh hưởng tới kinh nguyệt bạn nhé.
xuan đã bình luận
Trước ngày kinh nguyệt 2tuần em có quan hệ ngoài.Anh ấy có ra tinh dịch sau khi quan hệ em có uống thuốc tránh thai sau 2 tuan em thấy xuất hiện hiện tượng ra máu đen mấy ngày rồi không có hiện tượng gi nữa. Bác sĩ cho em hỏi hiện tượng đó có thể có thai không?
Khang Nữ Đan đã bình luận
Chào bạn, bạn không có thai nhé. Hiện tượng kinh nguyệt ra máu đen có thể là do tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp bạn ah.
Việt hà đã bình luận
Chào bác sĩ, 2 tháng trước em và bạn trai có quan hệ ngoài và anh đấy có ra tinh dịch nhưng chưa rõ là em bị dính hay chưa. Thường thì em có kinh vào ngày 10, nhưng tháng trước ngày 11 em mới có. Từ ngày hết kinh của tháng trước đến giờ em vẫn chưa thấy có kinh nguyệt tiếp. Hiện em đang rất lo lắng liệu mình có bị làm sao hay đang có thai không? Bác sĩ giải đáp giúp em. Em cảm ơn bác sĩ.
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào em!
Em đã có kinh nguyệt tháng trước thì việc có thai là hầu như không thể xảy ra.
Chậm kinh có thể do các nguyên nhân sau:
– Tâm trạng: Gần đến những ngày đèn đỏ nhưng em lại bị căng thẳng, stress, lo phiền hay đang đau khổ về một vấn đề gì đó…Tất cả những trạng thái này đều ảnh hưởng tác động làm cho trứng rụng muộn hơn so với bình thường, thậm trí còn không có kinh nguyệt.
– Rối loạn kinh nguyệt: Nếu chu kỳ kinh nguyệt của em thất thường, ngày nguyệt san lúc đến sớm lúc đến muộn, máu kinh có màu khác thường hoặc quá ít hay quá nhiều. Điều đó có thể là em đang mắc chứng rối loạn kinh nguyệt. Rối loạn kinh nguyệt có thể làm chậm kinh nguyệt, rong kinh hoặc vô kinh.
– Tăng hoặc giảm cân đột ngột: Khi tăng cân hoặc giảm cân đều có thể ảnh hưởng đến các hoocmon tác động lên chu kỳ kinh nguyệt. Chu kỳ kinh sẽ trở lại bình thường nếu em lấy lại cân nặng bình thường.
– Dùng thuốc tránh thai khẩn cấp : Dùng thuốc tránh thai khẩn cấp liên tục cũng ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của em, ngoài ra khi dùng nhiều loại thuốc này cũng có thể gây rối loạn kinh nguyệt, vô sinh ở phụ nữ.
Ngoài ra trễ kinh còn do một số nguyên nhân sau:
Rối loạn tiêu hóa cũng ảnh hưởng đến sự trễ kinh
Nhiễm khuẩn ở tử cung (ví dụ bị viêm loét cổ tử cung )
Bệnh lý ở tuyến nội tiết, bệnh về máu, bệnh giảm tiểu cầu.
Chế độ ăn uống thiếu đạm và vitamin. Các vitamin E, C, A có trong hạt mầm, rau củ tươi có liên quan trực tiếp đến hoạt động nội tiết sinh dục
Nếu không tìm ra được nguyên nhân chậm kinh của mình em hãy đi khám bác sỹ.
Vivu đã bình luận
Em năm nay 24t trước kia vòng kinh của e tầm 40 ngày và kinh ra trong vong 3 đến 4 ngày là hết. 3 đến 4 tháng gần đây vòng kinh e thay đổi tầm 30 ngày và lượng kinh ra it hơn tầm 2 đến 3 ngày là hết. Trước kia thì lượng máu kinh sau 1 đêm hoặc 1 ngày là đầy bvs nhưng đợt này chưa đến nửa bvs. Mầu máu kinh vẫn như trước đến ngày cuối có tý máu cục. Em cảm nhận được sự thay đổi lượng máu kinh ra it hơn trước rõ rệt. Khi bị kinh nguyệt cả bây jo và trước kia vẫn giống nhau. Thỉnh thoảng thi đau bụng hoặc đau ngực hoặc có thể là đưng lưng. Vậy em co bị sao không ạ
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào em!
Do một số yếu tố như hormon, môi trường, chế độ sinh hoạt,… mà kinh nguyệt có thể thay đổi. Tuy nhiên trường hợp em mô tả chưa có gì bất thường đáng lo nhé.
Chúc em vui khỏe!
Hoai đã bình luận
Chao bac si cho chau hoi neu co kinh pat dau tu ngay mung den ngay mung 10 het thi co sao k ak
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào cháu!
Câu hỏi của cháu không rõ ràng nên chuyên gia Khang Nữ Đan không đủ cơ sở tư vấn cho cháu. Cháu ghi rõ ràng lại hoặc gọi đến tổng đài 1800 6876/ 0904 898 898 để được tư vấn nhé!