Tại sao phụ nữ lại có kinh nguyệt và thấy đau bụng vào những ngày “đèn đỏ”, sao nhiều chị em lấy chồng xong là khỏi đau bụng kinh… là những thắc mắc phổ biến, kiến thức cơ bản bạn cần phải biết. Sau đây bác sỹ Lê Thúy Tươi sẽ giải đáp các thắc mắc liên quan đến hiện tượng kinh nguyệt này.
Kinh nguyệt là gì?
Khi bạn dậy thì, bạn từ một bé gái ngây thơ biến thành thiếu nữ. Đó là do buồng trứng bắt đầu hoạt động, bài tiết hoóc môn, tác động vào lớp lót bên trong niêm mạc tử cung (gọi là nội mạc) để chúng biến đổi theo kiểu trồi lên, sụp xuống. Sự biến đổi nội tiết này làm đứt mạch máu nơi đây khiến nội mạc tử cung không được nuôi dưỡng. Cơn co tử cung sẽ khiến nội mạc bong tróc và máu chảy ra ngoài lẫn những mảnh nội mạc.
Tại sao gọi là kinh nguyệt?
Kinh là máu và nguyệt là tháng. Bạn gái bình thường mỗi tháng có kinh một lần. Các nhà khoa học gọi từ lúc có kinh đến khi mãn kinh là “thời kỳ hoạt động sinh dục” của phụ nữ bởi có kinh là có thể có em bé và mãn kinh thì gần như hết trứng.
Tại sao phụ nữ lại có kinh?
Mỗi tháng ở buồng trứng có một nang trứng chín, lớp áo trong của nang sẽ tiết ra estrogen làm tái tạo và dầy nội mạc tử cung. Đến giữa chu kỳ, dưới ảnh hưởng của LH (Luteinizing Hormon) của tuyến yên, trứng thoát nang gọi là “rụng”, vỏ trứng chuyển sang màu vàng gọi là hoàng thể. Hoàng thể tiết progesteron tiếp tay với estrogen để nội mạc dầy lên, ứ nước và tiết dịch chứa glycogen.
Nội mạc tử cung dầy lên nhằm đón trứng đã thụ tinh về làm tổ. Nếu trứng không được thụ tinh thì nó teo lại, tan ra, còn hai hoóc môn thấy hết việc bèn không làm gì nữa. Nồng độ 2 hoóc môn trong máu giảm hẳn sẽ làm các mạch máu nuôi nội mạc tử cung co lại. Lúc đầu, chúng co giãn nhịp nhàng, sau co nhanh hơn rồi thít chặt như ta buộc sợi chỉ rồi đứt và một lượng máu chảy ra, đọng dưới nội mạc. Mấy ngày sau nội mạc suy dinh dưỡng bắt đầu bị bong tróc từng phần, cơn co tử cung sẽ giúp đẩy máu ra ngoài tạo kinh nguyệt.
Vậy là máu kinh rất sạch?
Nói chính xác là vô trùng bởi nó là máu chảy trong lòng mạch ra. Đây là điều khiến các bạn gái yên tâm bởi lâu nay vẫn có người cho rằng máu kinh là “dơ dáy”.
Tại sao máu kinh không đông?
Máu chảy ra rồi đọng dưới nội mạc tử cung. Ban đầu chúng đông lại, sau đó chừng một ngày, chất pasminogen trong máu sẽ làm tan cục máu đông, máu trở thành lỏng và chảy ra ngoài, vì thế bạn thấy máu kinh không đông.
Thế tại sao thỉnh thoảng vẫn có máu cục?
Đó là do những cục máu đông chưa đủ thời gian tan ra đã bị đẩy ra ngoài. Khi ấy bạn thấy bụng chướng và có những cơn đau bụng dưới rất rõ.
Vì sao con gái lại bị đau bụng khi có kinh?
Muốn tống máu ra ngoài thì cơ tử cung phải co lại. Lúc này chất prostaglandin xuất hiện và gây ra đau bụng kinh. Mỗi lần cơ tử cung co thì prostaglandin lại tiết ra thêm một chút.
Vậy tại sao có người đau nhiều, người đau ít?
Prostaglandin tiết ra thì phải có kẻ tiếp nhận. Những kẻ tiếp nhận ấy được gọi là chất cảm thụ đặc hiệu (receptor). Mức độ hoạt động của những chất cảm thụ đặc hiệu ở mỗi người khác nhau. Có người chúng rất khoái chí thì cái đau dữ dội. Ở người khác chất tiếp nhận hững hờ thì chỉ đau nhâm nhẩm mà thôi.
Thế thì tại sao ở cùng một người, có tháng đau nhiều lại có tháng đau ít?
Kinh nguyệt chịu ảnh hưởng của yếu tố tâm lý. Nếu bạn đang căng thẳng trong kỳ thi, trong mối quan hệ gia đình, bè bạn thì cũng là yếu tố thuận lợi để chất cảm thụ đặc hiệu nhạy hơn với prostaglandin và làm bạn đau hơn.
Có người nói cứ lấy chồng thì hết đau bụng kinh là sao?
Điều này cũng… hơi hơi đúng trong một số trường hợp. Chúng ta biết đứng gác cửa âm đạo có màng trinh. Gọi là “màng” nhưng nó không bít kín như các bạn lầm tưởng. Mỗi màng có từ 3-6 lỗ nhỏ cho máu kinh đi ra. Nếu bạn nào ra đời mà màng trinh chỉ có 1-2 lỗ bé tí thì khi có kinh cơ tử cung phải co thật mạnh mới đủ áp suất mà đẩy máu kinh ra ngoài. Co mạnh thì prostaglandin tiết ra nhiều và đau nhiều hơn. Khi bạn lập gia đình, quan hệ vợ chồng sẽ “khai thông” làm cho đường ra không bị bít nữa thì bạn hết đau thật.
Có người thấy kinh lần đầu đau bụng vật vã phải vào viện?
Có nhưng rất hiếm. Đó là những người có màng trinh bít kín, không có lỗ nào. Tử cung co nhưng máu không thoát ra ngoài. Khối máu kinh chừng 80-120 ml bị ứ lại gây đau kinh khủng như bà bầu đau đẻ và chỉ cần bác sĩ dùng đầu dao mổ rạch một đường nhỏ, máu có đường thoát là hết đau.
Có người sau khi lấy chồng, có con rồi mới bị đau bụng kinh và đau dữ lắm, là sao?
Trường hợp này phải gặp bác sĩ phụ khoa mới xác định rõ được. Có thể người này bị một bệnh gọi là “lạc nội mạc tử cung”. Những mảnh nội mạc như đã nói ở trên không theo máu kinh ra ngoài mà lại bị đẩy ngược lên buồng trứng, qua loa vòi rơi vào ổ bụng, có mảnh gắn vào bàng quang…
Khi nội mạc biến đổi trong chu kỳ kinh thì những mảnh đi lạc này cũng biến đổi như thế. Khi nội mạc chảy máu thì chúng cũng chảy máu nhưng máu không có đường thoát nên ứ lại gây đau. Khi hết kinh những chỗ đi lạc trở thành mô sẹo và chu kỳ sau lại thế. Những người bị lạc nội mạc tử cung mỗi khi có kinh là một cực hình. Họ phải gặp bác sĩ phụ khoa, các bác sĩ dùng laser đốt hết những mảnh lạc đó thì mới đỡ đau được.
Tại sao có người đau bụng kinh kèm theo tiêu chảy?
Chúng ta biết cơ trơn tử cung được điều hành bởi hệ thần kinh tự động. Khi cơ trơn tử cung được phát động “co”, ruột là “láng giềng gần” chịu luôn tác dụng cũng co bóp nhiều hơn nên bạn bị tiêu chảy chừng 3-4 lần trong ngày. Hết kinh lại hết tiêu chảy. Bạn nào hay lo lắng ưu phiền thường bị tình trạng này.
Tại sao có người lại đau đầu trong ngày hành kinh?
Prostaglandin là một chất nội tiết. Khi tiết ra nó chạy luôn vào máu và theo dòng máu đến toàn thân, lên đầu gây đau đầu, đến lưng gây đau lưng. Có bạn than đau toàn thân và trở nên khó tính khó nết vô cùng.
Có mấy loại đau bụng kinh?
Thường đau bụng kinh chia làm 2 loại: Đau bụng kinh nguyên phát gặp ở các bạn mới dậy thì. Đau bụng kinh thứ phát: sau 3 năm đau bụng mà không hết. Thứ phát có thể gặp nếu bạn bị viêm nhiễm âm ỷ ở tử cung do vệ sinh kinh nguyệt không đúng hoặc các chị có gia đình vệ sinh sau giao hợp không tốt hay bị nhiễm những bệnh lây qua đường tình dục.
Vậy khi bị đau bụng kinh có nên uống thuốc giảm đau?
Nên. Chúng ta tìm ra thủ phạm gây đau thì dùng thuốc mà “đánh” nó. Có bạn hỏi: uống vậy có sao không? Bạn có thể yên tâm, thuốc vào cơ thể, làm xong nhiệm vụ “đánh” prostaglandin thì qua gan, được gan liên hợp với một chất khác rồi thải ra ngoài bằng đường phân và nước tiểu.
Có cách nào như ăn kiêng mà đỡ đau không?
Có, nghiên cứu của các nhà dinh dưỡng cho thấy: bạn nào bị đau bụng kinh thì trước khi có kinh 7-10 ngày, bạn giảm ăn chất đạm, đường, chất béo, tăng rau xanh sẽ bớt đau. Tại sao vậy? Bởi nguyên liệu để tổng hợp prostaglandin ít đi thì chúng làm sao mà bài tiết nhiều được.
Nghe nói Omega 3 cũng tốt?
Omega 3 quả là có làm dịu, làm đỡ đau nếu trước khi có kinh 7 ngày bạn uống ngày 2 viên. Tuy nhiên nó làm giảm cảm giác chướng bụng thì đúng chứ đau dữ dội thì không thể chặn được.
Lại có người khuyên uống vitamin B6?
Theo các nhà khoa học Anh, nếu bạn uống mỗi ngày 100 mg vitamin B6 trước khi có kinh một tuần thì cái đau sẽ bớt dữ dội hơn.
Nguyễn thị Mỹ linh đã bình luận
Chào bs.
E có kinh đã 4 ngày mà ngày thứ 4 vừa hết e và bạn trai e có quan hệ nhưng say khi quan hệ e ra rất nhiều máu và thấy toàn màu sẫm và cục cho em hỏi như vậy là e có bị gì không a?
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào bạn!
Đó là máu kinh bạn ạ. Khi chưa sạch kinh, khuyên bạn không nên quan hệ tình dục, nhất là quan hệ không an toàn, rất dễ gây viêm nhiễm bộ phận sinh dục của bạn.
Cảm ơn bạn đã quan tâm!
Phan Lý Bình đã bình luận
Tại sao, 02 tháng gần đây, trước ngày hành kinh tôi bị mắc oi, chóng mặt mà hầu hết phụ nữ là đau bụng kinh không ai có triệu chứng như tôi. Hỏi vậy tôi có triệu chứng như vậy có điều gì xảy ra bất thường hay không hoặc bệnh gì. Xin hỏi bác sỹ. Cám ơn rất nhiều.
Chuyên gia tư vấn đã bình luận
Chào bạn!
Theo Khang nữ đan, rất có thể do bạn làm việc quá sức, thức khuya, hay dùng các đồ uống có chất kích thích nên mới có cảm giác như vậy. Nếu không yên tâm, bạn nên đến trực tiếp bệnh viện phụ sản để được kiểm tra và theo rõi.
Chúc bạn vui khỏe!
Tạ Văn Dương đã bình luận
cảm ơn bài viết rất nhiều!
Chuyên gia Tư Vấn đã bình luận
Cảm ơn bạn!
Le dong đã bình luận
Xin hỏi bác sỹ
vợ chồng cháu quan hệ tình dục xong khi cháu rút dương vật ra thì thấy rất nhiều máu trên dương vật.và máu có màu hơi sậm và tanh cháu nghĩ là kinh nguyệt nhưng lạ thay tới 4ngày rồi mà không thấy kinh ra mong bác sỹ tư vấn giúp
Chuyên gia Tư Vấn đã bình luận
Chào bạn!
Theo thư bạn không nói rõ vòng kinh của vợ bạn bao nhiêu ngày nên rất khó có thể kết luận. Có thể đó là máu kinh hoặc khi 2 bạn quan hệ mạnh đã làm cho trứng rụng cũng gây ra hiện tượng chảy máu. Nếu vợ bạn không có cảm giác đau hay có dấu hiệu gì bất thường thì không sao bạn nhé!
Chúc bạn và gia đình luôn khỏe!
member2 đã bình luận
Chào em
Mới lấy chồng được 1 tháng quan hệ nhiều lần và chưa có thai thì không kết luận là vô sinh được
Em mới lấy lo 1 việc quan trọng trong cuộc đời phải đi lại nhiều cơ thể mệt mỏi ăn uống thất thường vì vậy khả năng mang thai sẽ rất thấp em hãy ăn uống nghỉ ngơi để cơ thể và tinh thần thoải mái lúc đó thụ thai em bé mới khoẻ mạnh và xinh đẹp
Chúc em và gia đình năm mới mạnh khoẻ và hạnh phúc
Chúc em nhanh chóng có tin vui.
Kim Phượng đã bình luận
Bác sĩ ơi cho e hỏi , làm sao tính đc độ dài chu kì ạ?
Lĩnh gia tu van đã bình luận
Chào em
Thông thường mỗi chu kỳ kinh là khoảng 28-30 ngày trong đó được chia ra làm 3 giai đoạn
-đang có kinh nguyệt
-gian đoạn rụng trứng( thơì kỳ không an toàn)
-giai đoạn sắp có kinh (TK an toàn)
Chúc em nluoon vui vẻ và hạnh phúc
Hồng Hoa đã bình luận
gửi bác sĩ
chu kì kinh nguyệt của em ko đều, có kì cách nhau 2 tuần rồi lại bị, có kì 2 tháng mới bị một lần. nhưng từ đầu tháng 12 đến hôm nay em vẫn ko thấy kinh. cho hỏi em có bị làm sao ko ạ? em mới có 16 tuổi và sinh hoạt đều đặn, bình thường. có phải là do mới tuổi dậy thì nên chu kì không đều ko ạ? em bị kinh nguyệt từ năm lớp 6 ạ. mong bác sĩ cho ý kiến.
Lĩnh gia tu van đã bình luận
Chào em
em có chu kỳ kinh nguyệt không đều thì nên dùng thuốc uống để chu kỳ kinh nguyệt được đều hơn và không phải lo lắng cho những vấn đề này nữa và cũng không bị ảnh hưởng đến học tập
Hiện nay đã có sản phẩm Khang Nữ Đan
Do được chiết xuất từ 8 vị thuốc quý nên KHANG NỮ ĐAN có tác dụng bổ huyết, hoạt huyết, thông kinh, điều kinh, giảm đau, kháng viêm, đuổi phong, ôn kinh, kiện tỳ nhờ đó cải thiện được hầu hết các hiện tượng bất thường của kinh nguyệt.
KHANG NỮ ĐAN có tác dụng giảm đau bụng kinh đồng thời giúp điều hòa kinh nguyệt. Chỉ sau 3 tháng sử dụng em sẽ hoàn toàn tự tin và không còn ngại ngần trong những ngày kinh nguyệt. Ngoài ra, KHANG NỮ ĐAN còn có tác dụng hỗ trợ lưu thông khí huyết giúp da dẻ thêm hồng hào, tươi sáng.
KHANG NỮ ĐAN được triết xuất từ các vị thuốc đông y , không gây ra phản ứng phụ, không ảnh hưởng đến đường tiêu hóa.
Em có chu kỳ kinh nguyệt không đều, thất thường. Uống 2-3 viên/lần, 2 lần/ ngày. Uống trước khi có kinh nguyệt 7-10 ngày.
Chúc em luôn xinh đẹp.
Hoàng Thị Ánh đã bình luận
chào bs!
cho e hỏi, e bị rong kinh 3 tuàn nay rồi chưa sạch ạ, tuần đầu tiên za kinh có màu đen nhưng ít e chỉ dùng BVS hàng ngày thôi sang tuần 2 thì lại za kinh như mọi tháng bình thương nhưng sang tuần 3 lại giống với tuần đầu. e thấy lo lần đấu tiên bị như vậy, hiện năm nay e 22t chưa có gia đình cũng chưa QH lần nào ạ. e mong bs tư vấn giúp e. e cảm ơn!
Lĩnh gia tu van đã bình luận
Chào em
Với tình trạng của em như vậy tốt nhất em nên đi khám bác sĩ
Tại đây sau khi thăm khám các bác sĩ sẽ tư vấn cho em biết rõ hơn về tình trạng của em
Chúc em luôn mạnh khoẻ
Bùi Thị Hoài đã bình luận
cho e hỏi e có kinh vào ngay 6 nhưng rất it e chỉ dung BVS hàng ngay,ngày 24 e lại có và lân nay mấy ngay đầu ra ít sau đó ra nhiều và có cả máu cục thẫm,đên nay đã là 6 ngay ma e vân chưa hết,nhưng tháng truoc kinh nghuyet cua e đều và chỉ có từ 3-4 ngày,giờ bị như vậy e rất lo lắng (e 22t và chưa quan hệ).rất mong dc bsi tư vấn.e cám ơn!
Lĩnh gia tu van đã bình luận
Chào em.
Chu kỳ kinh nguyệt của em đều như vậy là rất tốt tuy nhiên sự thay đổi của chu kỳ kinh hay bị ảnh hưởng của nhiều yếu tố như công việc bị áp lực, môi trường sống bị thay đổi… nếu như kinh nguyệt của em ra nhiều ngày kéo dài tốt nhất em nên đi khám bác sĩ để biết cơ thể mình có vấn đề gì không nhé.
Chúc em mạnh khoẻ công tác tốt.
min đã bình luận
e mới có kinh được 10 ngày mà giờ đã có tiếp, trong người e cảm giác đau đầu, buồn nôn và khó chịu, khó nết nữa,e cũng thèm chua và bị ốm,…liệu đó có phải dấu hiệu của mang thai không ạ
Lĩnh gia tu van đã bình luận
Chào em
với biểu hiện của em như vậy rất giống với hiện tượng có thai nghén vậy em nên mua que thử thai để biết két quả chính xác nhé