Tại sao phụ nữ lại có kinh nguyệt và thấy đau bụng vào những ngày “đèn đỏ”, sao nhiều chị em lấy chồng xong là khỏi đau bụng kinh… là những thắc mắc phổ biến, kiến thức cơ bản bạn cần phải biết. Sau đây bác sỹ Lê Thúy Tươi sẽ giải đáp các thắc mắc liên quan đến hiện tượng kinh nguyệt này.
Kinh nguyệt là gì?
Khi bạn dậy thì, bạn từ một bé gái ngây thơ biến thành thiếu nữ. Đó là do buồng trứng bắt đầu hoạt động, bài tiết hoóc môn, tác động vào lớp lót bên trong niêm mạc tử cung (gọi là nội mạc) để chúng biến đổi theo kiểu trồi lên, sụp xuống. Sự biến đổi nội tiết này làm đứt mạch máu nơi đây khiến nội mạc tử cung không được nuôi dưỡng. Cơn co tử cung sẽ khiến nội mạc bong tróc và máu chảy ra ngoài lẫn những mảnh nội mạc.
Tại sao gọi là kinh nguyệt?
Kinh là máu và nguyệt là tháng. Bạn gái bình thường mỗi tháng có kinh một lần. Các nhà khoa học gọi từ lúc có kinh đến khi mãn kinh là “thời kỳ hoạt động sinh dục” của phụ nữ bởi có kinh là có thể có em bé và mãn kinh thì gần như hết trứng.
Tại sao phụ nữ lại có kinh?
Mỗi tháng ở buồng trứng có một nang trứng chín, lớp áo trong của nang sẽ tiết ra estrogen làm tái tạo và dầy nội mạc tử cung. Đến giữa chu kỳ, dưới ảnh hưởng của LH (Luteinizing Hormon) của tuyến yên, trứng thoát nang gọi là “rụng”, vỏ trứng chuyển sang màu vàng gọi là hoàng thể. Hoàng thể tiết progesteron tiếp tay với estrogen để nội mạc dầy lên, ứ nước và tiết dịch chứa glycogen.
Nội mạc tử cung dầy lên nhằm đón trứng đã thụ tinh về làm tổ. Nếu trứng không được thụ tinh thì nó teo lại, tan ra, còn hai hoóc môn thấy hết việc bèn không làm gì nữa. Nồng độ 2 hoóc môn trong máu giảm hẳn sẽ làm các mạch máu nuôi nội mạc tử cung co lại. Lúc đầu, chúng co giãn nhịp nhàng, sau co nhanh hơn rồi thít chặt như ta buộc sợi chỉ rồi đứt và một lượng máu chảy ra, đọng dưới nội mạc. Mấy ngày sau nội mạc suy dinh dưỡng bắt đầu bị bong tróc từng phần, cơn co tử cung sẽ giúp đẩy máu ra ngoài tạo kinh nguyệt.
Vậy là máu kinh rất sạch?
Nói chính xác là vô trùng bởi nó là máu chảy trong lòng mạch ra. Đây là điều khiến các bạn gái yên tâm bởi lâu nay vẫn có người cho rằng máu kinh là “dơ dáy”.
Tại sao máu kinh không đông?
Máu chảy ra rồi đọng dưới nội mạc tử cung. Ban đầu chúng đông lại, sau đó chừng một ngày, chất pasminogen trong máu sẽ làm tan cục máu đông, máu trở thành lỏng và chảy ra ngoài, vì thế bạn thấy máu kinh không đông.
Thế tại sao thỉnh thoảng vẫn có máu cục?
Đó là do những cục máu đông chưa đủ thời gian tan ra đã bị đẩy ra ngoài. Khi ấy bạn thấy bụng chướng và có những cơn đau bụng dưới rất rõ.
Vì sao con gái lại bị đau bụng khi có kinh?
Muốn tống máu ra ngoài thì cơ tử cung phải co lại. Lúc này chất prostaglandin xuất hiện và gây ra đau bụng kinh. Mỗi lần cơ tử cung co thì prostaglandin lại tiết ra thêm một chút.
Vậy tại sao có người đau nhiều, người đau ít?
Prostaglandin tiết ra thì phải có kẻ tiếp nhận. Những kẻ tiếp nhận ấy được gọi là chất cảm thụ đặc hiệu (receptor). Mức độ hoạt động của những chất cảm thụ đặc hiệu ở mỗi người khác nhau. Có người chúng rất khoái chí thì cái đau dữ dội. Ở người khác chất tiếp nhận hững hờ thì chỉ đau nhâm nhẩm mà thôi.
Thế thì tại sao ở cùng một người, có tháng đau nhiều lại có tháng đau ít?
Kinh nguyệt chịu ảnh hưởng của yếu tố tâm lý. Nếu bạn đang căng thẳng trong kỳ thi, trong mối quan hệ gia đình, bè bạn thì cũng là yếu tố thuận lợi để chất cảm thụ đặc hiệu nhạy hơn với prostaglandin và làm bạn đau hơn.
Có người nói cứ lấy chồng thì hết đau bụng kinh là sao?
Điều này cũng… hơi hơi đúng trong một số trường hợp. Chúng ta biết đứng gác cửa âm đạo có màng trinh. Gọi là “màng” nhưng nó không bít kín như các bạn lầm tưởng. Mỗi màng có từ 3-6 lỗ nhỏ cho máu kinh đi ra. Nếu bạn nào ra đời mà màng trinh chỉ có 1-2 lỗ bé tí thì khi có kinh cơ tử cung phải co thật mạnh mới đủ áp suất mà đẩy máu kinh ra ngoài. Co mạnh thì prostaglandin tiết ra nhiều và đau nhiều hơn. Khi bạn lập gia đình, quan hệ vợ chồng sẽ “khai thông” làm cho đường ra không bị bít nữa thì bạn hết đau thật.
Có người thấy kinh lần đầu đau bụng vật vã phải vào viện?
Có nhưng rất hiếm. Đó là những người có màng trinh bít kín, không có lỗ nào. Tử cung co nhưng máu không thoát ra ngoài. Khối máu kinh chừng 80-120 ml bị ứ lại gây đau kinh khủng như bà bầu đau đẻ và chỉ cần bác sĩ dùng đầu dao mổ rạch một đường nhỏ, máu có đường thoát là hết đau.
Có người sau khi lấy chồng, có con rồi mới bị đau bụng kinh và đau dữ lắm, là sao?
Trường hợp này phải gặp bác sĩ phụ khoa mới xác định rõ được. Có thể người này bị một bệnh gọi là “lạc nội mạc tử cung”. Những mảnh nội mạc như đã nói ở trên không theo máu kinh ra ngoài mà lại bị đẩy ngược lên buồng trứng, qua loa vòi rơi vào ổ bụng, có mảnh gắn vào bàng quang…
Khi nội mạc biến đổi trong chu kỳ kinh thì những mảnh đi lạc này cũng biến đổi như thế. Khi nội mạc chảy máu thì chúng cũng chảy máu nhưng máu không có đường thoát nên ứ lại gây đau. Khi hết kinh những chỗ đi lạc trở thành mô sẹo và chu kỳ sau lại thế. Những người bị lạc nội mạc tử cung mỗi khi có kinh là một cực hình. Họ phải gặp bác sĩ phụ khoa, các bác sĩ dùng laser đốt hết những mảnh lạc đó thì mới đỡ đau được.
Tại sao có người đau bụng kinh kèm theo tiêu chảy?
Chúng ta biết cơ trơn tử cung được điều hành bởi hệ thần kinh tự động. Khi cơ trơn tử cung được phát động “co”, ruột là “láng giềng gần” chịu luôn tác dụng cũng co bóp nhiều hơn nên bạn bị tiêu chảy chừng 3-4 lần trong ngày. Hết kinh lại hết tiêu chảy. Bạn nào hay lo lắng ưu phiền thường bị tình trạng này.
Tại sao có người lại đau đầu trong ngày hành kinh?
Prostaglandin là một chất nội tiết. Khi tiết ra nó chạy luôn vào máu và theo dòng máu đến toàn thân, lên đầu gây đau đầu, đến lưng gây đau lưng. Có bạn than đau toàn thân và trở nên khó tính khó nết vô cùng.
Có mấy loại đau bụng kinh?
Thường đau bụng kinh chia làm 2 loại: Đau bụng kinh nguyên phát gặp ở các bạn mới dậy thì. Đau bụng kinh thứ phát: sau 3 năm đau bụng mà không hết. Thứ phát có thể gặp nếu bạn bị viêm nhiễm âm ỷ ở tử cung do vệ sinh kinh nguyệt không đúng hoặc các chị có gia đình vệ sinh sau giao hợp không tốt hay bị nhiễm những bệnh lây qua đường tình dục.
Vậy khi bị đau bụng kinh có nên uống thuốc giảm đau?
Nên. Chúng ta tìm ra thủ phạm gây đau thì dùng thuốc mà “đánh” nó. Có bạn hỏi: uống vậy có sao không? Bạn có thể yên tâm, thuốc vào cơ thể, làm xong nhiệm vụ “đánh” prostaglandin thì qua gan, được gan liên hợp với một chất khác rồi thải ra ngoài bằng đường phân và nước tiểu.
Có cách nào như ăn kiêng mà đỡ đau không?
Có, nghiên cứu của các nhà dinh dưỡng cho thấy: bạn nào bị đau bụng kinh thì trước khi có kinh 7-10 ngày, bạn giảm ăn chất đạm, đường, chất béo, tăng rau xanh sẽ bớt đau. Tại sao vậy? Bởi nguyên liệu để tổng hợp prostaglandin ít đi thì chúng làm sao mà bài tiết nhiều được.
Nghe nói Omega 3 cũng tốt?
Omega 3 quả là có làm dịu, làm đỡ đau nếu trước khi có kinh 7 ngày bạn uống ngày 2 viên. Tuy nhiên nó làm giảm cảm giác chướng bụng thì đúng chứ đau dữ dội thì không thể chặn được.
Lại có người khuyên uống vitamin B6?
Theo các nhà khoa học Anh, nếu bạn uống mỗi ngày 100 mg vitamin B6 trước khi có kinh một tuần thì cái đau sẽ bớt dữ dội hơn.
trang đã bình luận
Bác sĩ cho e hỏi ạ:
e có kinh nguyệt ngày 12/10 và tháng sau thì có kinh nguyệt cũng vào 12/11.Em có kinh 7 ngày thì sạch.Em quan hệ với b 3 ngày sau đấy,quan hệ xuất tinh ngoài,và ngay sau đấy bọn e sử dụng bcs. Bác sĩ cho e hỏi e có thai không ạ.Em đang rất lo lắng. Cảm ơn bác sĩ.
Lĩnh gia tu van đã bình luận
Chào em
Cảm ơn em đã quan tâm đến chuyên mục của Khang Nữ Đan
Khang Nữ Đan xin được trả lời câu hỏi của em như sau:
Chu kỳ kinh của em đều khoảng 30 ngày và mỗi 1 chu kỳ kinh là 7 ngày em có quan hệ tình dục sau khi hết kinh 3 ngày theo chị em quan hệ vào ngày an toàn nên khả năng thụ thai rất thấp em đừng nên lo lắng quá nhé.
Nhưng em nên quan tâm 1 chút là khi quan hệ tình dục mà em chọn biện pháp XT ngoài âm đạo khả năng tránh thai của biện pháp này thấp vì vậy các em hay có thai ngoài ý muốn khi thường xuyên sử dụng biện pháp này.Biện pháp tránh thai an toàn nhất khả năng tránh thai cao lên tới 99% là dùng bao cao su đồng thời tránh cho các em các bệnh lây qua đường tình dục như bệnh Lậu,Giang Mai hay như HIV…..
Chào em chúc ngày mới vui vẻ.
lan đã bình luận
bác sĩ cho e hỏi với…………
e hồi xưa bị kinh thì thường ra tầm 2 ngày là hết nhưng mấy tháng nay e ra có 1 ngày thui ah..bác sĩ cho e biết e có bị làm sao k, có ảnh hưởng gì đến việc có con sau này của e k vậy…hồi e lên từ dũ khám thì e có siêu âm thì bác sĩ bảo bt không cần pải uống thuốc ah……….nhưng mà e lo lắng lắm……….mong bác sĩ phản hồi sớm cho e với………..
Lĩnh gia tu van đã bình luận
Chào bạn!
Cám ơn bạn đã quan tâm đến chuyên mục Khang Nữ Đan
Trước hết tôi khuyên bạn nên bình tĩnh vì thấy bạn quá lo lắng về vấn đề kinh nguyệt ít của mình nhưng như bạn đã nói là đã đi khám ở BV Từ Dũ mà BS kết luận là bình thường thì bạn nên yên tâm vì đã khám đúng chuyên khoa rồi.
vu huynh đã bình luận
Cho em hỏi 1 tuần nữa sẽ đến ngày kinh nhưng bụng em chướng to, tức bụng nhưng không đau vậy có bình thường không. Hiện tượng này kéo dài hơn 1 tuần rồi. Em cảm ơn.
Gia Hân đã bình luận
Dạ cho em hỏi! Em vừa có kinh vào ngày 30/10 nhưng sao đến ngày 11/11 em lại ra máu hiện tượng giống như những ngày hành kinh vậy. Và sau những ngày chấm dứt kinh nguyệt em và bạn trai có quan hệ ,em có dùng thuốc tránh thai khẩn cấp. Vậy nhờ chuyên gia giải đáp giúp em, tại sao lại ra máu như vậy, liệu em có mang thai hay không? Em xin cảm ơn!
Chuyên gia Tư Vấn đã bình luận
Chào bạn,
Cám ơn bạn đã quan tâm tới chuyên mục của Khang Nữ Đan,
Khang Nữ Đan xin trả lời bạn như sau:
Như bạn mô tả thì nhiều khả năng bạn bị ra máu là do tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp hoặc ra máu ở thời kỳ đầu mang thai. Dùng thuốc không đúng cách, vòng kinh không đều thì thời gian bạn quan hệ như vậy vẫn có thể mang thai.
Bạn nên thử thai bằng que thử hoặc đi khám. Nếu dùng thuốc đúng cách trong khoảng thời gian thuốc có tác dụng thường 24-72 giờ thì nhiều khả năng bạn không có thai mà là do tác dụng phụ. Như vậy bạn cần ngưng sử dụng thuốc và theo dõi kỳ kinh tiếp theo. Cũng nên chuyển qua biện pháp tránh thai an toàn hơn như dùng BCS.
Gia Hân đã bình luận
cho em hỏi em với bạn trai quan hệ sau khi chấm dứt kinh nguyệt và em có dùng thuốc tránh thai khẩn cấp.nhưng vài ngày sau em bị ra máu.vậy khả năng mang thai có cao không ạ?
Và trong khoảng thời gian bao nhiêu ngày là biết được mình đã có thai.
hà đã bình luận
vâng. trog tgian bị chậm e bị cảm hắt hơi sổ mũi, điều này có làm ảnh hưởg đến việc chậm kinh của e k? e cũng đã có dấu hiệu sắp có kinh bt như những tháng trước nhưng đã 7ngày qua rồi vẫn như thế mà mãi chưa thấy gì? thế là sao ạ?
Chuyên gia Tư Vấn đã bình luận
Chào bạn,
Cám ơn bạn đã quan tâm tới chuyên mục của Khang Nữ Đan,
Khang Nữ Đan xin trả lời bạn như sau:
Chào bạn,
Cám ơn bạn đã quan tâm tới chuyên mục của Khang Nữ Đan,
Khang Nữ Đan xin trả lời bạn như sau:
Bạn chỉ bị cảm và hắt hơi nhẹ thì chưa chắc đã ảnh hưởng tới kỳ kinh, nếu bạn kèm theo ốm mệt, không ăn uống được khiến cơ thể suy nhược thì mới có thể gây ra chậm kinh.
Ngoài ra bạn nên xem xét những nguyên nhân khác như mình đã nói trong câu trả lời lần trước.
Tốt nhất có điều kiện bạn nên đi khám cho yên tâm nhé!
Phi Yến đã bình luận
em hết kinh được 3 ngày, có quan hệ với bạn trai, nguy cơ có thai là bao nhiu? (chu kì kinh nguyệt em không đều)
Sau khi quan hệ dc 2 ngày, có hiện tượng máu ra ít ít, ko biết e có bj gì ko? mong bác sĩ tư vấn!
Chuyên gia Tư Vấn đã bình luận
Chào bạn,
Cám ơn bạn đã quan tâm tới chuyên mục của Khang Nữ Đan,
Khang Nữ Đan xin trả lời bạn như sau:
Vòng kinh dù đều hay không thì quan hệ không sử dụng biện pháp tránh thai vẫn có khả năng mang thai. Nếu vòng kinh em đều thì quan quan hệ sau ngày có kinh là thời gian khá an toàn nhưng không có nghĩa là tránh thai 100%, vòng kinh của em không đều thì cũng khó xác định thời gian đó là an toàn hay nguy hiểm.
Việc ra máu sau quan hệ nếu là lần đầu có thể do máu do rách màng trinh còn sót lại hoặc do em bị tổn thương vùng kín. Nếu sau khi ra máu em không kèm theo biểu hiện gì như đau, sưng, ngứa… thì cũng không có gì đáng lo em nhé.
hà đã bình luận
e đã bị chậm kinh đến nay là ngày thứ7 rồi, cũng đã có dấu hiệu bụng nóng và sôi râm râm từ ngày chậm thứ4 đến nay mà sao giờ vẫn chưa có ạ? bsĩ giải đáp hộ e với. cảm ơn bsĩ.
Chuyên gia Tư Vấn đã bình luận
Chào bạn,
Cám ơn bạn đã quan tâm tới chuyên mục của Khang Nữ Đan,
Khang Nữ Đan xin trả lời bạn như sau:
Chậm kinh nếu bạn đã có gia đình thì đầu tiên nghĩ đến là mang thai. Sau khi quan hệ 10 ngày dùng que thử thai có thể cho kết quả chính xác.
Nếu chưa có gia đình thì trễ kinh do nhiều nguyên nhân khác cả về tâm lý, bệnh lý hay sử dụng thuốc.
Cụ thể như việc tâm lý căng thẳng, mệt mỏi, ăn uống nghỉ ngơi không điều độ cũng dẫn việc thay đổi lượng hormon tiết ra dẫn đến chậm kinh.
Một số bệnh lý như viêm nhiễm, ốm mệt đột ngột cũng gây trễ kinh. Trường hợp này cần chữa bệnh dứt điểm kinh nguyệt sẽ đều trở lại.
Dùng thuốc tránh thai cũng có thể ảnh hưởng tới hoạt động của tuyến nội tiết gây trễ kinh. Ngừng thuốc thì việc trễ kinh sẽ hết.
Bạn nên xem xét mình thuộc trường hợp nào để áp dụng biện pháp hợp lý nhé.
Nguyễn Hà đã bình luận
Kinh nguyệt của em ko đều, thường là 40-45 ngày/lần. Mọi lần cứ 3-4 ngày sau là hết, nhưng đợt ngày sau khi hết sạch khoảng 1 tuần, giờ mỗi lần đi tiểu e lại thấy ra ít máu màu đỏ đậm nên phải dùng băng hàng ngày. Vậy là sao ạ?
Chuyên gia Tư Vấn đã bình luận
Chào bạn,
Cám ơn bạn đã quan tâm tới chuyên mục của Khang Nữ Đan,
Khang Nữ Đan xin trả lời bạn như sau:
Quá trình rụng trứng và kinh nguyệt được điều khiển bởi các hormon do tuyến nội tiết tiết ra giúp cho kinh nguyệt diễn ra nhịp nhàng. Vì lý do nào đó (bệnh lý, tâm sinh lý) khiến việc sản sinh và hoạt động của các hormon không nhịp nhàng hoặc không đủ lượng khiến kinh nguyệt không diễn ra như chu kỳ bình thường hoặc gây ra máu giữa kỳ kinh. Để xác định rõ nguyên nhân tốt nhất bạn nên đi khám bác sỹ phụ khoa để có biện pháp điều trị đúng và kịp thời nhé.
Chúc bạn sức khỏe!
nguyễn phương linh đã bình luận
dạo gần đây e có biểu hiện đau buốt bụng và lưng có sao ko ạ
Chuyên gia Tư Vấn đã bình luận
Đau bụng và đau lưng là biểu hiện bình thường trước kỳ kinh hoặc mang thai. Em bị trễ kinh kèm đau bụng đau lưng thì cũng nhiều khả năng là dấu hiệu mang thai đấy!
Em nói là xuất tinh ngoài tránh thai thành công lần trước rồi nhưng thực tế xuất tinh ngoài ít khi được coi là biện pháp tránh thai an toàn. Những lần trước em không mang thai không có nghĩa là lần này cũng vậy vì việc kiểm soát để xuất tinh ngoài hoàn toàn không phải lần nào cũng thực hiện được. Vì thế em vẫn nên thử thai để loại trừ trễ kinh do mang thai. Tiếp theo em nên xem xét tới nguyên nhân trễ kinh do sinh hoạt và tâm lý (căng thẳng, mệt mỏi…), nếu có thì em nên điều chỉnh lại cho điều độ.
Nếu không phải do các nguyên nhân trên thì em nên đi bác sỹ để xác định xem việc trễ kinh của em có liên quan tới bệnh phụ khoa hay rối loạn nội tiết không nhé.
Chúc em mạnh khoẻ!
nguyễn phương linh đã bình luận
e quan hệ xong bị ra máu vài ngày và hiện giờ chậm hơn 10 ngày rùi chưa có kinh,mà chúng e quan hệ vào ngày an toàn,liệu có bị ảnh hưởng gì ko ạ,và e có kinh tiếp nữa ko?
Chuyên gia Tư Vấn đã bình luận
Chào bạn,
Cám ơn bạn đã quan tâm tới chuyên mục của Khang Nữ Đan,
Khang Nữ Đan xin trả lời bạn như sau:
Em không nói là em và bạn gái quan hệ lần đầu, sau khi quan hệ có dùng thuốc tránh thai khẩn cấp không hoặc em có kèm theo biểu hiện như sưng, đau, ngứa gì không ( biểu hiện của âm đạo bị tổn thương) hoặc có thể là ra máu do mang thai (đây thường là biểu hiện bình thường không có gì đáng lo). Vì những điều này đều có thể là nguyên nhân gây chảy máu sau quan hệ.
Về vấn đề chậm kinh thì cũng có nhiều khả năng. Một là do tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp. Như em nói chắc em không dùng thuốc tránh thai, vậy có thể em bị chậm kinh do mang thai. Thực tế thì cách tính toán khả năng mang thai dựa vào chu kỳ kinh nguyệt chỉ áp dụng với những bạn gái có vòng kinh rất đều thôi, thêm nữa việc tính ngày an toàn là tính trước, không có gì chắc chắn chu kỳ lần này hoàn toàn giống với những chu kỳ trước, do đó xác xuất mang thai khi quan hệ vào những ngày an toàn vẫn xảy ra.
Tốt nhát em nên thử thai bằng que thử hoặc đi khám bác sỹ cho yên tâm nhé.
Chúc em sức khoẻ!
nguyễn phương linh đã bình luận
tháng trc e cũng bị chậm 10 ngày xong lại có mà lần nào quan hệ cũng vào ngày an toàn và xuất tinh ngoài